Pius X-College kiest SketchUp voor ontwerp in 3D
SketchUp is een 3D ontwerpprogramma dat uitblinkt door gebruiksgemak. Daarom is het een programma dat heel goed inzetbaar is in het vmbo, bijvoorbeeld bij het vak Bouwen, Wonen en Interieur (BWI). Pieter Weijs is vakgroepleider BWI bij het Het Pius X-College in Bladel. Hij zet SketchUp in in de klassen 3 en 4. “Het is zelfs zo eenvoudig in het gebruik, dat we geen lespakket hebben gekocht, maar direct aan de slag gaan.”
Het Pius X-College is een scholengemeenschap in Bladel, Noord-Brabant met ruim 2.200 leerlingen. De school biedt onderdak aan praktijkonderwijs, vmbo, havo, vwo (atheneum en gymnasium), tweetalig onderwijs (tto) en de wereldklas. Pieter Weijs werkt hier al tien jaar als docent en vakgroepleider Bouwen, Wonen en Interieur (BWI) bij het vmbo. Hij geeft les aan de klassen 3 en 4. Bovendien is hij het aanspreekpunt voor ICT en de vakgroep, waar in totaal tien docenten werken.
Van krukje tot compleet ontwerp
In vmbo 3 gaan de leerlingen voor het eerst aan de slag met SketchUp. Ze beginnen met het ontwerp van een krukje. Ze tekenen het werkstuk in 3D en maken het krukje zelf van hout. In het vierde jaar worden de ontwerpopdrachten ingewikkelder. Dan krijgen ze een ruimte waarin ze meubels kunnen tekenen of uit het warehouse kunnen halen en gebruiken. Timmerwerkstukken tekenen de leerlingen eerst voor het zicht. Als ze het programma beter leren kennen, tekenen ze ook de verbindingen. Pieter: “Stel, een leerling wil een tweepersoonsbed maken. Dan ontwerpt hij het in SketchUp, vervolgens maakt hij de verbindingen, dan print hij de 2D-tekening uit en maakt hem in de prakijk. Zelf ontwerpen is het leukste voor leerlingen. Dan ontwerpen ze bijvoorbeeld een kast waar elektrisch gereedschap in kan. Ze moeten dan rekening houden met de maten van het gereedschap en de bakken groot genoeg maken.”
SketchUp kwam in 1999 beschikbaar als gratis tekenprogramma dat uitblonk in gebruiksvriendelijkheid. Je tekent heel intuïtief met een potloodje en de icoontjes zijn heel duidelijk. Pieter: “Als je het vergelijkt met AutoCAD is het veel eenvoudiger in gebruik. Wij hebben dan ook geen lespakket gekocht voor SketchUp, maar we geven gewoon klassikaal les en laten zien wat er kan via de beamer. Alle werkstukken die de leerlingen maken, tekenen we eerst zelf in SketchUp.” Inmiddels wordt SketchUp ook steeds vaker professioneel gebruikt door bedrijven en zie je het bijvoorbeeld terug in woonprogramma’s.
Twee licentievormen
De scholengemeenschap heeft twee typen licenties van SketchUp. Voor de leerlingen gebruiken ze de SketchUp Pro Educatieve netwerklicentie, een zogeheten concurrent use licentie, voor veertig personen. Het programma staat geïnstalleerd op tachtig computers in de leslokalen; veertig leerlingen kunnen er tegelijk gebruik van maken. Als er meer proberen in te loggen, krijg je een melding. “We hebben nog nooit te weinig licenties gehad”, vertelt Pieter. “Als we ook de onderbouw en de Praktijkschool willen laten werken met SketchUp, dan moeten we upgraden naar een uitgebreidere licentie.”
Voor docenten maakt de onderwijsinsteling gebruik van SketchUp Studio, een licentie op naam, die is gekoppeld aan het e-mail-adres van de docent. Alle docenten hebben een eigen device. Voor hen heeft de school dertig SketchUp Studio licenties. Pieter: “Daarvan ben ik de beheerder. Inmiddels heb ik 21 licenties uitgedeeld aan collega’s. Het is altijd fijn om een paar van deze licenties achter de hand te hebben. Als een docent wil uittesten of SketchUp interessant is, kan hij bij mij terecht voor een licentie.”
Pieter regelt dit in de Admin Console. “Het werkt heel simpel. Ik voeg het mailadres van de docent toe als nieuwe gebruiker; hij krijgt een mail met een link vanuit Trimble die hem toegang geeft om met een zelfgekozen wachtwoord een account aan te maken. Aangezien SketchUp is gekoppeld aan zijn Trimble-account, logt hij hiermee in. Wanneer je veel docenten tegelijk toegang wilt geven tot SketchUp Studio is bulk upload een optie. Die optie heb ik nog niet gebruikt. Aan het begin van het schooljaar verwijder ik oud-collega’s en trek ik ongebruikte licenties in. De ICT-afdeling installeert SketchUp Pro op de computers in het klaslokaal.”
Hij krijgt op zijn mail een link vanuit Trimble om daar een account aan te maken. Hij moet dan alleen nog zelf een wachtwoord aanmaken en heeft dan een account. Sketchup is gekoppeld aan zijn Trimble account.
Veelzijdig pakket
SketchUp Pro bevat een aantal onderdelen: 3D Warehouse, Layout, Extension Warehouse en PreDesign. Layout is een applicatie, waarmee je van je 3D SketchUp-model een 2D-presentatie kunt maken. De 2D-presentatie blijft gelinkt aan het 3D-model: als je de één wijzigt, verandert de ander mee. Met Layout kun je ook afdrukken maken. Uit het 3D Warehouse kunnen leerlingen kant-en-klare 3D-tekeningen van andere gebruikers halen. Het Extension Warehouse bevat vele handige plug-ins, bijvoorbeeld om tekeningen in een VR-bril te laden, een zaagstaat op te stellen of een CNC-freesmachine aan te sturen. Deze laatste zaagt de juiste vorm uit materiaal. Het Extension Warehouse wordt vooral door docenten gebruikt.
SketchUp Studio bevat alles van SketchUp Pro, met nog een paar extra’s: de render-extensie V-Ray, Trimble Scan Essentials en de Revit Importer. De leerkrachten gebruiken deze nu niet zo veel; op mbo-niveau worden deze wel gebruikt. Wel gebruiken de leerkrachten de SketchUp Viewer voor de Hololens. SketchUp bevat ook een aantal onderdelen die Pieter niet gebruikt. Zoals PreDesign om te renderen en tekeningen in het echt te zien. “Deze optie vraagt meer werkgeheugen dan wij op de netwerkcomputers hebben. Ook gebruiken de leerlingen SketchUp niet op de iPad. Wij vinden een groter scherm en gebruik van de muis bevorderlijker voor de leerlingen.”
Toekomst
In de toekomst wil Pieter ook virtual reality aansluiten. Dan kunnen de leerlingen hun werkstukken echt voor zich zien met behulp van een Hololens. “Dat staat nu nog in de kinderschoenen. Vanuit de gemengde leerweg hebben we vorig jaar wel geëxperimenteerd met een VR-bril. Ze moesten toen een bungalow tekenen en die in de VR-bril laden. De leerlingen zagen dan hoe hun ontwerpen in de praktijk uitpakten. Hoe groot is een keuken van 6 x 6 meter nou in het echt? Ook wil ik meer gaan doen met een computergestuurde CNC-freesmachine. Op basis van een materiaalstaat freest deze een model uit in hout. En we denken er nu over na om nog een extra leerroute erbij te ontwikkelen voor leerlingen die écht geïnteresseerd zijn om ermee verder te gaan.”